گیربکس AMT را بشناسیم

گیربکس AMT چیست؟

نخستین بار گیربکس AMT با خودروی MVM110 به کشورمان وارد شد .

هر چند آمار فروش مدل‌های اتوماتیک این خودرو آنقدر نبود که بتواند بازار خودروهای دنده اتوماتیک کشور را به نفع خود تغییر دهد .

اما حداقل توانست نام سیستم‌های انتقال قدرت AMT را وارد کشور کند. اکثر خودروهای چینی بازار از این سیستم استفاده می کنند.

با فروش خودرو همراه باشین تا به بررسی کامل و آشنایی کامل به این نوع سیستم انتقال قدرت بپردازیم.

انواع سیستم های انتقال قدرت

گیربکس‌های به کار رفته در خودروها را می‌توان از جنبه‌های مختلف تقسیم‌بندی کرد .

اما یکی از رایج‌ترین تقسیم‌بندی‌ها، تقسیم این سیستم‌های انتقال قدرت به انواع دستی (Manual) و اتوماتیک (Automatic) است.

این تقسیم‌بندی هر چند بیش از حد کلی است اما می‌تواند تا حدود زیادی گیربکس‌های مختلف را در بر بگیرد.

در این تقسیم‌بندی، گیربکس دستی سیستم انتقال قدرتی است که در آن قدرت از طریق کلاچ به گیربکس منتقل شده

و در آن جا نیز از طریق چرخ دنده‌هایی به محور خروجی گیربکس و در نهایت چرخ‌ها می‌رسد.

در این سیستم راننده نقش اصلی را در تعویض دنده‌ها دارد چرا که باید با فشردن پدال کلاچ، ارتباط میان گیربکس و موتور را قطع می‌کند.

از سوی دیگر با استفاده از اهرم تعویض دنده، چرخ دنده‌های مناسب را در گیربکس خودرو رو به روی یکدیگر قرار دهد.

در ادامه با رها کردن پدال کلاچ، مجدداً ارتباط میان موتور و گیربکس را برقرار کند.

این فرآیند باید سریع انجام شود ضمن آنکه دور موتور نیز چه در زمان قطع کردن ارتباط و چه حین تعویض‌دنده و در نهایت برقرار کردن

مجدد ارتباط باید از سوی راننده به شکل مناسبی تنظیم شود.

این فرآیند هر چند در ابتدا چندان دشوار نیست اما انجام چند ده و چند صد باره آن در یک رانندگی شهری می‌تواند آزاردهنده باشد .

اینجا است که گیربکس‌های اتوماتیک وارد میدان می‌شوند.

سیستم‌های انتقال قدرت اتوماتیک این روزها تنوع بسیار زیادی دارند اما شکل سنتی آن‌ها که سال‌ها است .

در خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد شامل بخشی به نام مبدل گشتاور برای انتقال قدرت از موتور به گیربکس

و یک سیستم گیربکس سیاره‌ای برای درگیر کردن خودکار دنده‌های مختلف است.

این سیستم هر چند کارآیی خود را سال‌ها به نمایش گذاشته اما به دلیل قیمت بالا، فضای زیادی که اشغال می‌کند .

البته اتلاف بخشی از انرژی در سیستم مبدل گشتاور، ضعف‌هایی در مقابل سیستم‌های انتقال قدرت دستی از خود نشان می‌دهد.

عبارت AMT مخفف چیست؟

عبارت AMT مخفف عبارت AUTOMATED MANUAL TRANMISSION است .

که به معنی گیربکس دستی اتوماتیک شده می‌باشد. این سامانه برای نخستین بار در سال 1996 میلادی توسط شرکت BMW به بازار معرفی شد.

AMT، همان گیربکس دستی است، گیربکس AMT در حقیقت یک راه حل میانبر برای رسیدن به یک سیستم گیربکس اتوماتیک با کمترین هزینه است.

این سیستم از این جهت به عنوان راه حل میانبر در نظر گرفته می‌شود .

مزایای گیربکس‌های دستی را در کنار راحتی گیربکس‌های اتوماتیک به صورت یک جا عرضه می‌کند

در حالی که دردسرهای تعویض‌دنده در گیربکس‌های دستی و هزینه بالای سیستم‌های اتوماتیک را ندارد.

با این تفاوت که فرایند تعویض دنده و کلاچ گیری در آن به وسیله یک مجموعه رباتیکی هوشمند انجام می‌گیرد.

در این نوع از جعبه‌دنده، پدال کلاچ از زیر پای راننده حذف شده است،

زیرا عمل کلاچ‌گیری به طور خودکار و توسط یک برنامه کامپیوتری و یک سیستم الکتریکی انجام می‌شود.

دنده‌ها نیز می‌تواند به صورت خودکار و با هدایت سیستم مدیریت کامپیوتری تعویض شوند،

هر چند که راننده نیز می‌تواند به صورت دستی در کار این سیستم دخالت کرده و دنده‌ها را سبک یا سنگین کند،

در این وضعیت نیز فرمان راننده مبنی بر سبک یا سنگین کردن دنده‌ها مانند گیربکس‌های موسوم به تیپ‌ترونیک

و به صورت «+» و یا «-» است و در نهایت فرمان راننده به صورت یک پالس الکتریکی به سیستم می‌رسد

و ادامه کار همچنان بر عهده واحد مدیریت کامپیوتری و مجموعه الکتریکی است.

در سطح بین‌المللی این سیستم جزو سیستم‌های پیشرفته محسوب شده و از جایگزین‌های سیستم دستی به حساب می‌آید.

مزیت اصلی این سیستم شامل قیمت کم، سادگی تعمیر و نگهداری و کاهش مصرف سوخت، افزایش راندمان

و بالابردن عمر قطعات خودرو و نیز راحتی در رانندگی است.

مزایا گیربکس AMT چیست؟

یکی از مهم‌ترین مزایا این سیستم نسبت به سیستم‌های معمول اتوماتیک

(که از مبدل گشتاور بهره می‌برند) عدم وجود مبدل گشتاور و وجود کلاچ است.

مبدل گشتاور به دلیل ساختار خاص خود همواره بخشی از نیرو را تلف می‌کند .

اما در سیستم‌های دارای کلاچ، انتقال نیرو از موتور به گیربکس تقریباً بدون اتلاف است.

به دلیل وجود همین اتلاف در گیربکس‌های اتوماتیک معمولی است

که استفاده از آن‌ها بر روی موتورهای کم حجم و خودروهای کوچک رایج نیست

چرا که توان موتور این خودروها در حالت عادی هم محدود است و نصب مبدل گشتاور بخشی از این توان محدود را تلف می‌کند

و عملاً خودرو بخش عمده‌ای از توانایی‌های حرکتی خود را از دست می‌دهد.

در مقابل استفاده ازگیربکس AMT به دلیل برخورداری از کلاچ در این خودروها عمومیت بیشتری دارد.

پیچیدگی فنی پایین و ابعاد کوچک یکی دیگر از خصوصیات گیربکس AMT است که آن را در رتبه‌ای بالاتر از سیستم‌های اتوماتیک معمولی قرار می‌دهد.

گیربکس‌های اتوماتیک معمولی به دلیل پیچیدگی ساختاری، تا مدتی قبل تعداد دنده محدودی داشتند

اما در مقابل گیربکس AMT می‌تواند با قیمت کمتر، دنده‌های بیشتری را عرضه کند.

دنده‌های بیشتر به معنی شتابگیری روان‌تر و کاهش مصرف سوخت و آلایندگی زیست‌محیطی است.

از سوی دیگر قیمت پایین‌تر این سیستم نسبت به سیستم‌های گیربکس اتوماتیک از دیگر مزایا است

که استفاده از آن را بر روی خودروهای کوچک شهری توجیه‌پذیر می‌کند.

افزایش طول عمر کلاچ خودرو هم یکی از مسایلی است که شرکت‌های تولیدکننده این سیستم از جمله ZF بر آن تاکید دارند.

در این سیستم به دلیل آنکه یک برنامه کامپیوتری وظیفه درگیر کردن کلاچ را بر عهده دارد،

کنترل دقیقی بر سرعت و زمان درگیر شدن کلاچ وجود دارد و همین مسئله می‌تواند باعث افزایش طول عمر کلاچ شود.

البته بعضی از کاربران این سیستم این افزایش طول عمر را تایید نمی‌کنند و معتقدند تفاوت خاصی میان زمان فرسودگی کلاچ

در این سیستم و سیستم‌های تعویض دستی وجود ندارد هر چند تولیدکنندگان سیستم نتایج خود را در سیکل‌های آزمایشی طولانی به دست آورده‌اند.